Kalaallit Nunaanni maanna ilanngussorfigineqartoq una, pingaartumik aqqutissiuivoq: Ivalu Kalaallit Nunaanni taamaallaat filmiliaavoq, kalaallisut oqaatsit, kalaallit filmiliaritittartut kiisalu tamakkiisumik kalaallit sulisut atorlugit.
Ilitsersuisoq qallunaaq Anders Walter, oqaluttualiamik nersualaakkamik, assinganik atserneqarsimasumik filminngortitsinissamik isumassarsisimasoq, taamatut katiterinermik tapersiilluinnarpoq. Suleqatigiinneq assut ingerlalluarsimavoq, filmiliornermilu Pipaluk K. Jørgensen ilitsersueqataasimavoq – Ineriartortitsinermi-, inuttalersuinermi- filmiliornermilu qitiusumik inissisimasimalluni.
“Ivalu”-mi oqaluttuarineqarpoq Pipaluk, niviarsiaraq kalaaleq 11-nik ukiulik, angajuminik tammarsimasumik Ivalumik atilimmik ujarlertoq. Pipaluup unnuit ilaanni sinnattoraa, tulukkap angajuminukaakkaani. Ulloq taanna tulukkamik takulluni malilerpaa. Oqaluttuami killisimanartumi eqqaamasat sarsuatinneqarput kalaallit oqaluttuatoqaannik akoorlugit, piviusut mersernartut toqqorterniarlugillusooq.
Filmimi inuiaqatigiinni ajornartorsiutit sammineqarput, sikumi, issittumi qeriuaannartup masarsuani, imaani illoqarfiullu iluani isikkivissuit kusanarluinnartut tunuliaqutigalugit – tamatuma inerneraa filmi uppernartumik kusanassuseqarmat. Filmi Nuummi nunaqarfiusimasumilu Kangermi Kangerlussuarmilu filmiliaavoq.
Taamaakkaluartoq Polarama Greenlandip suliniummut peqataanissaminut aalajangerniarnera sivisusimavoq. Pipaluk K. Jørgensen Vincent Lambe peqatigalugu apeqqarissaarnermi oqarpoq, Kalaallit Nunaanni filmindustrii allanngoriartortoq, oqaluttuallu Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni ajornartorsiutinut- nunasiaataanermullu tunngasut kalaallit isaannit oqaluttuarineqartariaqarluinnarput. Anders Walterili ataatsimeeqatigereerlugu aalajangersimavoq suleqatigiissinnaassallutik.
Filmiliortartunut Kalaallit Nunaannukarusuttunut Kalaallillu Nunaanni filmiliornermut tunngatillugu Polarama Greenlandimi piginneqataasoq Emile Hertling Péronard ima siunnersuutissaqarpoq:
Nunani tamalaani filmindustriimut Kalaallit Nunaanni periarfissat suuppat?
Kalaallit Nunaata nunataa tupinnaqaaq, pinngortitaq kusanaqaaq qaamanerlu alutornaqaaq. Alutornarnerpaalli tassaapput inui piorsarsimassuserpullu. Ukiuni kingullerni Kalaallit Nunaat nunarsuup sinneraniit aatsaat taamak isiginiarneqartigaaq. Nunani tamalaaneersut silap pissusaata allanngortiartorneranut tunngasunik piviusulersaarusiortarput, nutaarsiassaqarfiit geopolitikkimut issittullu allanngoriartorneranut tunngasunik nalunaaruteqartarput, filmiliortartullu nunap inoqqaavisa piorsarsimassusitoqaasa nunarsuup sinnerani pissutsinut nutaanut akuliunnerannut tunngasunik soqutigisaqarluinnarput.
Kalaallit Nunaanni problemstillinginut qitiutitalimmik filmiliornissannut pilersaaruteqaruit inuttanik ilisimasanillu ilinnut iluaqutaasinnaasunik ikiorsiisinnaavugut, taamaalilluta ilumoornerusumik oqaluttuarsinnaanissannut periarfissillutit. Kalaallit Nunaanni filmiliorneq imaannaanngilaq, eqqortumilli ikiuisinnaasunik piareersaasinnaasunillu attaveqaruit, sumiiffinni allani periarfissaanngitsunik tunineqassaatit. Nunani tamalaani suliniutinut Kalaallit Nunaanni filmilioraangatta amerlasuutigut filmimik sanaartortut isumaqartarput, Kalaallit Nunaat tassaasoq qaqqaq qaqineqarsinnaanngitsoq. Pisariinnerulersissinnaavarpulli.
Filmindustriip Kalaallit Nunaanni takornariaqarneq qanoq tapersersinnaavaa?
Filmiliornerit takornariaqarnerup ataqatigiissaarneranut ilanngunneqarsinnaapput. Filmit tv-milu nangeqattaarusiat inunnut tamanoortunngoriartorneri ilutigalugu, naatsorsuutigaarput Ilulissat Kangerluanut, “Borgen”-imi takutinneqartumut, imaluunniit nunaqarfisimasumut Kangermut, “Ivalu”-mi oscarimut innersuussami takutinneqartumut takornariarusuttut amerleriarnissaat.
Filmiliatta Kalaallit Nunaat nunarsuup assingani ersarinnerulersippaat, nunarsuullu sinnerani isiginnaarutini periarfissaqarluarpugut nunatta takutinnissaa – misigissutsit tamarmik oqaluttuallu tupinnassusaat atorlugit. Filmiliorfigut nunarsuaq tamakkerlugu soqutigineqarnerulersinnaapput, taamaattumik uannut pissusissamisoorpoq Kalaallit Nunaanni takornariaqarnermut atassutitta nukittorsarnissaa. Nunani tamalaani Kalaallit Nunaat takutissinnaavarput, saniatigullu Kalaallit Nunaanni filmiindustrii nukittuneq piujuartitsisorlu ineriartortillugu.
Qanoq ilillutik kalaallit filmiliortartut takornarialerisullu filmiliorniat Kalaallit Nunaaliartut ikiorsinnaavaat?
Polarama Greenlandimi anguniarparput filmiliortartunit nunani tamalaaneersunit sutigut tamatigut tapersiisinnaanissaq, soorlu sulisussanik, filmiliornissamut pilersaarusiornernik immaqalu filmimi inuttassanik nassaartorneq. Piorsarsimassutsikkut nutaaliornermullu tunngasunik aamma siunnersuisinnaavugut, tamannalu nunap inoqqaavisa piorsarsimassusaanik takutitsinermi pingaaruteqarluinnarpoq. Kalaalerpassuaqarpoq teknikkikkut pikkorissunik allatigullu sumiiffimmi suliaqarnikkut ikiuisinnaasunik. Kalaallit filmiliornikkut aamma peqatigiiffeqarput atilimmik FILM.GL, takornarialerisullu arlallit filmiliornerni TV-kkullu aallakaatitassiornerni sullissisinnaasunik. Sumiiffimmi sulisunik suleqateqarneq siunnersuutigineqartuaannarpoq, pissarititaasummi kikkunnit tamanit ilisimaneruagut. Oqaluttuap isinit eqqortunit oqaluttuarineqarnissaa qulakkeersinnaavarput.
Kalaallit Nunaanni filmiliorusuttunut tamanut suut siunnersuutigerusuppigit?
Sumiiffimmi najugallit tusarnaartakkit. Piffissaliinerillu allanngorarsinnaanissai ammaffigalugit. Kalaallit Nunaanni pinngortitaq siammasissorujussuuvoq sunniuteqartorujussuullunilu, ingerlaannarlu paasissavat illit pinngortitamit aqunneqarlutit – killormuunngitsoq. Filmiliornissat pilersaarusiorukkut nikerarsinnaasunut ammasuunissaq pingaaruteqarluinnarpoq, illullu iluani filmiliornerit piffissami kingusissumi inissikkit, pisariaqassappat siumut nuussinnaaniassammata. Piffissaliinerit nikerartissinnaagukku tunissutit ilimaginngisat aamma atorluarsinnaanerussavatit – tamakkumi filmiliornermi Kalaallit Nunaata tunissutigiuaannarpai!
Allattoq Tanny Por
SIUARTA – sumiiffinni avinngarusimasuni ataatsimoorluni ineriartortitsinissamut...
Scroll to top
