Visit Greenlandip 2020-2023-mut periusissaani aallaaviit pingaarnerit ilagisaat tassaavoq piujuartitsinissaq. Periusissami FN-ip nunarsuarmut anguniagai sisamat, ataani allassimasut, pingaarnertut isiginiarneqarput:
Apersuinernit nalunngilarput takornariat sulinngiffeqarnissaminnut sulinngiffeqarnerminnilu sammisaqarnerminni, piujuartitsinissamut pingaartitsisut amerliartuinnartut. Taamaattumik piujuartitsinissamut suliniuteqarnitta takornarianut takutinnissaa, akisussaassuseqartumik niuerneruvoq.
Ornitassani ataasiakkaani sivisunerusumik uninngasarnissaq takornarianut innersuunnarpoq, taamaalillutik sumiiffimmi isertitat annertusissammata, inuussutissarsiortullu tapersersorneqarlutik. Taamaaliornikkut aamma takornariap ukiumut angalasarneri ikilisinneqarsinnaapput, silallu pissusaanut tunngatillugu ”tumii” killilerneqarlutik – pingaartumik angallassinermut tunngatillugu. Takornarialerisuniit sivisunerusumik sumiiffimmiinnerup iluaqutissai tunngavigalugit pilerisaarisoqarsinnaavoq. Tamanna pillugu ilanngutassiami tulliuttumi atuarsinnaavutit.
Qanoq ilillutit niuerninni piujuartitsinissamut anguniakkat suleriaatsinnut atuutsilersissinnaavigit?
Takornarianut tuniniakkanni piujuartitsinissaq tunngavigalugu iliuuserisinnaasatit pisariitsut qulit, ataani katersorsimavagut. FN-ip nunarsuarmut anguniagaanit tigusat sisamat qulaani allassimasut, taamaallaat aallaaviginngilagut. Anguniakkammi 14 15-lu – imaani nunamilu uumasunik illersuinerit – aamma takornarianut neqeroorutinut atatillugu assut naleqquttuummata.
Apersuinernit nalunngilarput takornariat sumiiffimmi najugaqartunit takornariartinneqarusuttartut, inuiaqatigiillu sumiiffimmeersut tapersersorusuttaraat. Campus Kujallermi Qaqortumi Arktisk Adventure Guidetut imaluunniit Arktisk Turistguidetut naammassisimasut sulilersikkukkit, Nunarsuarmut angorusutat 4 aamma 8 tapersersussavatit.
Nerisassat tamulugassallu, sumiiffimmi Kalaallillu Nunaanni nioqqutissiarineqarsimasut sapinngisamik neqeroorutigisinnaavatit. CO2mik aniatitsineq annikinnerulissaaq, saniatigullu Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiortut taperserneqassallutik. Nalunngilarput takornariat amerlasuut nerisassat nioqqutissiallu sumiiffimmeersut misilikkusuttaraat. Taamaattumik nerisassat aqqutigalugit misigisassat oqaluttuartalerlugit neqeroornissaq naleqqulluinnarpoq.
Imeq Kalaallit Nunaanneersoq akikinnerullunilu eqqiluinnerungaatsiarpoq, imerniillu puujaasaaqqaneersunit mamarnerusarluni. Saniatigut misigisassanut ilanngunneqarsinnaavoq – assersuutigalugu imeq nammineq katersukkanik sermiminilerneqarsinnaavoq. Dunkit plastikkiusut, saviminiusut imaluunniit igalaamernit atoqqinneqarsinnaasut imertaatigineqarsinnaapput.
Plastikkit ataasiartakkat ullutsinni pitsaanngitsumik ersersitsisuupput, plastikkimi tassaagami eqqagassat imaanut pinngortitamullu pisartut annersaat. Taamaattumik qinigassanik allanik atuigit, assersuutigalugu savimernit, marraat imaluunniit igalaamernit. Nerinermut atortunik, puuguttanik imerfinnillu ataasiartakkanik atortariaqaraanni pisiassaqartarpoq uumassuseqartunit pisut suujunnaariartortinneqarsinnaasut. Assersuutigalugu pappiaqqat atoqqitat, qisuit, plastikkillu uumassuseqartunit sanaat. Allaat puuguttat nerineqarsinnaasut, naasuminernit amuullarnerit pisiassaasarput.
Umiatsiat angalaartitsisartut sukkasuuliat, assersuutigalugu Targa 37-it, orsumik assut atuisuupput, pingaartumik sukkasuumik ingerlagaangamik. Arriinnerusumik ingerlagaanni orsussaq minnerusoq atorneqartarpoq saniatigullu CO2-mik aniatitsineq mingutsitsinerlu annikinnerusarluni. Saniatigut motoori nipaannerulersarpoq, taamaallillutik takornariat uumasunullu iluarnerusumik misigisaqassallutik. Periuseq tamanna pilerisaarininni mingutsitsinnginnissamut suliniutitut erseqqissaruk.
Pisiassanik imaluunniit tammajuitsunik tuniniaagussi, piujuarsinnaasunik aamma / imaluunniit sumiiffimmeersunik pisiassanik sallinngortitsisinnaavusi. Imaassinnaasoq kusanartuliat sumiiffimmi sananeqarsimasut, assersuutigalugit pinnersaatit, tupilaat pisiassallu allat CO2-mik mingutsitsinermik kinguneqartitsinngitsut. Taamaaliornikkut sumiiffimmi inuussutissarsiortut aamma tapersersorneqassapput pitsaasumillu ersersitsissallutik. Pisiassat pillugit aamma oqaluttualiorsinnaavusi, taamaalillutik takornarianut erseqqissarlugu piujuartitsinissamik aamma eqqarsaateqartusi.
Pisisartunut takutissiuk eqqagassat isumannaatsumik isumagisarisi, assersuutigalugu allagartaliinikkut ilitsersuinikkullu qanoq iliorunik eqqagassat immikkoortitersinnaaneraat. Tamanna pitsaasumik takutitsisuuvoq silallu pissusaanut iluaqutaassalluni.
Suliniutit allat, uani allassimasut saniatigut, unnuisarfiit ‘iliuuserisinnaasanik pitsaanerpaanik’ malitaqartariaqarput, assersuutigalugu qaqorsaatit timimullu tunisassiat taamaallaat pinngortitameersut atornerini. Saniatigut tungiit, allarutit nerriviullu qaliisa errortarneri akuttusillugit, unnuisullu taamaaliorsinnaanissamut ikiutaaqqullugit – assersuutigalugu allarutit errortariaqanngitsut nivinngaqqeqqullugit, tungiillu errortinnissaat ulluni aalajangersimasuni kinguarteqqullugit.
Allagartaliisinnaavusi aamma unnuisut inimiit anileraangamik qullernik qamititereqqullugit kiisalu kiassaatit sakkukilliseqqullugit.
Pisutsitsinermi puussianik nassartarsinnaavusi, eqqagassanik naammattuukkassinnik immigassassinnik. Aamma umiatsiamik angalaarnermi eqqagassat nassaasi katersortarsinnaavasi. Tamanna pitsaasumik takornarianut takutitsisuuvoq. Nunani allani takornariat pissusaat isiginiarnerini nalunngilarput, takornariat tamakkununnga ikiuukkusuttartut.
Kalaallit Nunaanni takornariaqarnerup peqqinnartumik piujuartitsisumillu ineriartortinnissaanut iluatsitsinissamut pingaarluinnarpoq takornarialerisut tamarmik suleqatissatut isiginiarnissaat. Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiit ikittunnguupput, tamannalu takornariaqarnerup iluani aporfiusinnaavoq. Pingaartumik unammillertigut, ornitassat nunani allaniittut aningaasaateqarluartut isiginiassagaanni. Suliffeqarfiit peqatigiiffiillu naleqquttut suleqatiginerisigut tuniniaaffiit nukittorsarsinnaavat – saqqumilaarnissap, pilerisaarinissap, tuniniaanissap logistikkillu tungaatiguunnaanngitsoq, kisianni aamma piujuartitsinissamut suliniutinut atatillugu.
Assersuutigalugu suleqatigisinnaasaq tassaavoq CSR Greenland. Tassuuna silap pissusaata- nukissiornerullu nukittorsarnissaannik ikiuuttoqarsinnaavoq kiisalu peqatigiilluni saliinissamut peqataasoqarsinnaalluni (facebook.com/saligaatsoq takuuk).
Continues further down the page...
